O THC i CBD słyszał już prawie każdy. Nie wszyscy jednak zdają sobie sprawę z tego, jak kannabinoidy oddziałują na ludzki organizm. W poniższym artykule spróbujemy odpowiedzieć na wszystkie pytania odnośnie tego, czym jest układ endokannabinoidowy, za odpowiadają receptory kannabinoidowe oraz do czego prowadzi niedobór kannabinoidów w ludzkim organizmie. Skorzystaj więc z wiedzy ekspertów Carenabis i bądź świadomym pacjentem konopnym.
Spis treści:
Układ endokannabinoidowy – Historia odkrycia
Wyróżniamy dwa główne, najlepiej przebadane i najpopularniejsze kannabinoidy oddziałujące na ludzki układ endokannabinoidowy. Są to THC i CBD. Wyizolowane zostały one w 1963 roku, by już w latach 80. zostać sklasyfikowane jako potencjalne wsparcie w leczeniu epilepsji, raka i neuropatii. Mimo to naukowcy wciąż nie potrafili określić rzeczywistych zależności między tymi związkami a ludzkim organizmem.
Przełom nastąpił dopiero w 1988 roku, gdy odkryto w ludzkim mózgu receptor kannabinoidowy typu 1, czyli w skrócie CB1. Jednym z naukowców, którzy byli szczególnie ważni w tych odkryciach, był profesor Raphael Mechoulam
Profesor Raphael Mechoulam i jego zasługi
Raphael Mechoulam to wybitny chemik izraelskiego pochodzenia. Zyskał on miano “Ojca Chrzestnego medycyny konopnej”, gdyż pierwszy wyizolował THC z konopi w 1964 roku. Co ciekawe, Raphael Mechoulam prowadzi badania do swojej śmierci 9 marca 2023 roku w wieku 92 lat.
W 1988 roku profesor Raphael Mechoulam odkrył również układ endokannabinoidowy. To z kolei otworzyło mu drogę do badań oddziaływania konopi i kannabinoidów na receptory i organizm — np. skutek zachowania organizmu po podaniu kannabindoidów podczas leczenia takich chorób jak:
- stwardnienie rozsiane,
- epilepsja,
- choroba Alzheimera,
- PTSD.
Na szczególną uwagę zasługuje również odkrycie przez profesora Raphaela Mechoulama endokannabinoidów — takich jak anandamid. Jest to substancja odpowiadająca za poprawę nastroju po zażyciu konopi indyjskich — do czego nawiązuje jego nazwa, nawiązująca do sanskryckiego słowa oznaczającego “najwyższą radość”.
Z kolei CBD wyizolowane zostało w 1940 roku. Dokonał tego nieświadomy przełomowego odkrycia Roger Adams. Jego błąd został naprawiony przez zespół doktora Mechoulama, który po izolacji kannabidiolu, zmapował jego struktury i udowodnił światu potencjał leczniczy CBD w 1963 roku.
Co to jest układ endokannabinoidowy?
Układ endokannabinoidowy określany jest w formie skrótu jako ECS. Zbudowany jest on receptorów endokannabinoidowych, które rozsiane są po ludzkim organizmie. Układ endokannabinoidowy odpowiada m.in. za regulację większości procesów zachodzących w mózgu i pozostałych organach oraz układach — w tym m.in. a pracę układu nerwowego czy hormonalnego.
Układ endokannabinoidowy odkryty został w 1988 roku przez zespół profesora Raphaela Mechoulama (więcej informacji na ten temat znajdziesz w poprzednim akapicie). Przy współczesnym zaawansowaniu badań, wiadomo, że ECS to układ obecny we wszystkich organizmach ssaków.
Receptoru kannabinoidowe – jakie znamy?
Układ endokannabinoidowy (ang. ECS) składa się z takich elementów jak:
- Receptory kannabinoidowe,
- Endokannabinoidy,
- Enzymy metaboliczne.
Dotychczas określono istnienie takich receptorów kannabinoidowych jak: typu 1 (receptory CB1 lub CNR1) oraz receptory kannabinoidowe typu 2 (receptory CB2 lub CNR2). Łączą się one z receptorami ligandy, pełniąc funkcję neurotransmiterów, czyli neuroprzekaźników. Oznacza to, że transportują sygnały między komórkami nerwowymi (neuronami). Receptory kannabinoidowe są więc niezwykle ważne i wyjątkowe — odpowiadając m.in. za utrzymanie homeostazy, czyli utrzymywania fizjologicznej równowagi organizmu.
Niedobór endokannabinoidów w organizmie – jak się objawia?
Niedobór endokannabinoidów to stan, w którym układ endokannabinoidowy nie funkcjonuje optymalnie z powodu niewystarczającej produkcji naturalnych endokannabinoidów. Może to prowadzić do dysfunkcji wielu procesów w organizmie, objawiając się w różnorodny sposób — zależnie od osoby i jej stanu zdrowia.
Jednym z najczęstszych objawów niedoboru endokannabinoidów jest zmęczenie, spadek nastroju, zaburzenia snu i odżywiania oraz przewlekły ból — często towarzyszący stanom takim jak migreny, fibromialgia czy zespół jelita drażliwego, które mogą być związane z CED. Zaburzenia te mogą być także powiązane z mniejszą odpornością na stres i ogólnie obniżoną odpornością — co sprawia, że organizm jest bardziej podatny na różne choroby i infekcje.
Naukowcy nadal badają mechanizmy działania układu endokannabinoidowego, aby lepiej zrozumieć, jak jego dysfunkcje wpływają na zdrowie i jak interweniować w razie niedoboru endokannabinoidów. W leczeniu stosuje się zarówno naturalne jak i syntetyczne kannabinoidy, które mają na celu wspomaganie funkcji ECS i przywrócenie równowagi biologicznej organizmu.
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat kannabinoidów? Sprawdź nasz artykuł na temat: Kannabinoidy – czym są i jakie wyróżniamy? Lista, charakterystyka i opis
Układ endokannabinoidowy — FAQ — Najczęściej zadawane pytania
Czy człowiek posiada układ endokannabinoidowy?
Tak. Każdy człowiek (jak i wszystkie znane nam ssaki) ma w swoim organizmie układ endokannabinoidowy, znany również jako układ ECS. Jest to złożony system receptorów odgrywających kluczową rolę w regulacji pracy narządów i pozostałych układów oraz utrzymaniu homeostazy, czyli wewnętrznej równowagi organizmu. Układ endokannabinoidowy został odkryty podczas badań nad THC — głównym psychoaktywnym składnikiem marihuany. To z kolei zainspirowało naukowców do dalszego badania tego niezwykłego systemu i przyczyniło się do odkrycia potencjału leczniczego konopi.
Za co odpowiada układ endokannabinoidowy?
Układ endokannabinoidowy (ECS) odpowiada za regulację i kontrolę wielu ważnych procesów fizjologicznych — w tym funkcji odpornościowych, bólu, apetytu, pamięci, stanów zapalnych i funkcji metabolicznych. ECS pomaga również regulować stany emocjonalne, ciśnienie krwi, koordynację ruchową i percepcję bólu. Dzięki tej wszechstronnej roli układ endokannabinoidowy jest kluczowym elementem w zachowaniu zdrowia i ogólnego dobrostanu.
Jakie receptory wyróżniamy w układzie endokannabinoidowym?
W układzie endokannabinoidowym wyróżniamy dwa główne typy receptorów: CB1 i CB2. Receptory CB1 są głównie zlokalizowane w mózgu i układzie nerwowym, ale można je znaleźć też w niektórych narządach obwodowych. Odpowiadają one za regulację nastroju, percepcję bólu i apetytu. Receptory CB2 są natomiast bardziej rozpowszechnione w układzie odpornościowym i w tkankach odpornościowych, gdzie odgrywają kluczową rolę w modulacji reakcji zapalnych i bólowych. Obecność tych receptorów w różnych częściach ciała sprawia, że ECS jest niezwykle ważny dla szerokiego spektrum funkcji biologicznych.
